ကိုယ့္ျပည္သူ၊ျပည္သားေတြကို အေထာက္အကူျပဳေနတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို မိမိတုိ႔အေနနဲ႔ မကူညီနိုင္ရင္ေတာင္မွ၊ တနည္းအားျဖင့္ ၀မ္းေျမာက္နုေမာ္ သာဓုမေခၚနုိင္ရင္ေတာင္မွ မေနွာင့္ယွက္သင့္ပါဘူးေလ၊ သူတုိ႔က ငါတုိ႔မလုပ္နုိင္တဲ ့ကုသိုလ္ေကာင္းမွဳ့ေတြ၊ပရဟိတ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေနတာပါလား ဟု နွလံုးမသြင္းနုိင္ဘဲ၊ေႏွာင့္ေႏွးေအာင္၊ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ မလည္ပတ္နုိင္ေအာင္ လုပ္ေနျခင္းသည္ပင္ ေႏွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီးေနျခင္းပင္မဟုတ္ပါေလာ။နုိင္ငံေတာ္က မလုပ္ေပးနုိင္လို႔ သူတို႔ခမ်ာ လခလဲမရ၊ တျပားတခ်ပ္မွလဲ ကို္ယ္က်ိဳးအတြက္ သံုးစြဲျခင္းမရိွပါပဲလ်က္ နိုင္ငံေတာ္၏ လိုအပ္ခ်က္ေတြကုိ ျဖည့္ စြက္လုပ္ကိုင္၊ကူညီေပးေနတာပါလားဟု နွလံုးသြင္းလိုက္မည္ဆုိပါက အေခ်ာင္ ကုသုိလ္ ရရိွနုိင္မည့္ အခြင့္အေရးကို လက္လြတ္ခံျပီး၊အကုသိုလ္ေတြကုိ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးနဲ႔ တေလွၾကီး သိုေလွာင္ထားေနၾကသည္မွာ သူတို႔ကို သူတုိ႔ဂုဏ္ယူစရာဟု ထင္ျမင္္ေနၾကပံု ရေပသည္။
ေမးခြန္းတြက ေမးဖို႔ရာ လိုအပ္လာျပန္ေခ်ျပီ၊မိမိျပည္သူ၊ျပည္သားမ်ား ေကာင္းမြန္ အဆင္ေျပေနသည္ကို မျမင္ခ်င္၍ပင္ေလာ? ဦးေက်ာ္သူက ေရြးေကာက္ပဲြေတြမွာ ၀င္ျပိဳင္လာလွ်င္ အသာရသြားမွာကိုေၾကာက္ေန၍ေလာ?ထိုသို႔ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးလိုက္သျဖင့္ ဘယ္သူေတြ အက်ိဳးရွိျပီး၊ဘယ္သူေတြက နစ္နာသြားမည္ထင္ေနၾက၍နည္း? စာရွဳသူမ်ားေရာ ဘယ္လုိ ထင္ျမင္ ယူဆမိပါသနည္း? အမ်ားျပည္သူ ေကာင္းက်ိဳး လုပ္ေဆာင္ေပးေနတာပါလားဟု မသိ၍ကား လံုး၀ မျဖစ္နုိင္ဟု ယူဆမိပါသည္။ သို႔ေသာ္အေျဖေပးဘို႔ရာ၌ကား အာပတ္လြတ္ေအာင္ ဥာဏ္မမီဟုပင္ ေျပာခ်င္ပါေတာ့သည္။ ဦးေက်ာ္သူတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံကား ျပည္သူေတြကို အကူအညီေပးဘို႔ရာ၌ မည္သို႔ေသာ အခက္အခဲမ်ားရွိေနပါေစ၊ေ နာက္မဆုတ္တန္း ခရီးဆက္ေနသည္ မဟုတ္ပါေလာ? ကုိယ္တုိင္က သူတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံလို ေပးဆပ္ေနၾကသူမ်ား မဟုတ္ဘဲ။ အေျခေနအရ ယူငင္ေနသူပင္ျဖစ္လင့္ကစား မုဒိတာေတြပြါးေနေသာေၾကာင့္ ေငြမကုန္ဘဲ ပတၱာနုေမာဒန ကုသိုလ္စိတ္ေတြ ျဖစ္ေနမိသည္ဆုိတာကေတာ့ အခိုင္အမာေျပာရဲပါသည္။ဒါေပမယ့္ တေလာက သတင္းတစ္ပုဒ္ကို ဖတ္မိတဲ့အခါမေတာ့ ၀မ္းနည္းမိတာလား၊ မေက် မနပ္ ျဖစ္မိတာလား၊ ျမန္မာနုိင္ငံသားျဖစ္မိတာကိုပဲ ရွက္ရြံ`့ေနမိတာလား၊ စိတ္ထဲမွာ မတင္မက် ျဖစ္ေနမိတာေတာ့ အမွန္ပင္။ သတင္းက မြတ္ဆလင္အမ်ားစု ေနထိုင္တဲ့ ပါကစၥတန္ နုိင္ငံကပါ" လာဟုိးျပည္နယ္က ရူဘီနာကုရာရွီ အမည္ရွိ အမ်ိဳးသၼီးတစ္ဦးသည္ ဆင္းရဲသားကေလး(၁၈၀၀) အတြက္ စာသင္ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းကုိ ဖြင့္လွစ္ ေပးေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ေလ၏၊ ထိုသုိ႔ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္း ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ေသာ အမ်ိဳးသၼီးကုိ စာရွဳသူမ်ားအေနနဲ႔ အင္မတန္ခ်မ္းသာေသာ အမ်ိဳးသၼီးဟု ထင္ေနဖြယ္ရွိသည္၊ သို႔ေသာ္ ထုိအမ်ိဳးသၼီးသည္ သူမ်ားေတြ စြန္႔ပစ္ထားေသာ အမွဳိက္ပံုထဲမွ ေရာင္းလုိ႔ရမယ္ထင္တာ မွန္သမွ် အကုန္လုိက္ေကာက္ျပီး ေရာင္းခ်၍ ရေသာေငြမ်ားႏွင့္ တည္ေထာင္ ဖြင့္လွစ္ျခင္းျဖစ္ပါသတဲ့။ အဲဒီလို မိမိဘ၀တစ္ခုလံုးကို ဆင္းရဲသား ေက်ာမဲြမ်ား အတြက္ ေပးဆပ္ေနတဲ့ သူရဲ့သတင္းကို ဖတ္မိလွ်င္ ဖတ္မိခ်င္း နုိင္ငံပင္ျခားေနေစကာမူ၊ ဘာသာပင္ ျခားေနေစကာမူ ေက်ာခ်မ္းေနေအာင္ပင္ ၾကည္ညိဳ ေလးစားေနမိ ပါေတာ့၏။ စာရွဳသူမ်ားေရာ မည္သုိ`့ ခံစား နားလည္မိပါသနည္း? ထုိအမ်ိဳးသၼီး၏ လုပ္ရပ္မ်ားကုိ ပါကစၥတန္ အစိုးရ အရာရွိမ်ားက ေႏွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီးပစ္ပါသလား?သို႔မဟုတ္ဖမ္းဆီး အေရးယူပစ္ပါသလား? မိမိတုိ႔၏ ျပည္သူမ်ား ေကာင္းက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္ေနေသာ အမ်ိဳးသၼီး၏ လုပ္ငန္းျဖစ္ေသာ အမွဳိက္ေကာက္ျခင္း လုပ္ငန္းလိုင္စင္ကို သိမ္းဆည္းပစ္လုိက္ပါသလား? စာရွဳသူေရာ မည္သို႔ထင္ပါသနည္း? စာေရးသူ၏ ဆႏၵအမွန္ကို ေျပာရမည္ဆုိလွ်င္ ျဖစ္နုိင္မည္ဆုိပါက အစိုးရခ်င္း လဲလို႔ရလွ်င္ လဲပစ္လုိက္ခ်င္မိ္ ပါေတာ့သည္။ ထို ေက်ာမဲြမ်ား၏ ကယ္တင္ရွင္၊ နုိင္ငံႏွင့္ လူထုအတြက္ ေပးဆပ္ေနသူ ထိုအမ်ိဳးသၼီးအား ေထာင္မခ်တဲ့အျပင္၊ မေႏွာင့္ယွက္ မဖ်က္ဆီးတဲ့အျပင္၊ သူမ၏ အမွဳိက္ေကာက္ လုပ္ငန္းလိုင္စင္အား မသိမ္းဆည္းၾကတဲ့အျပင္၊ စာေရးသူတုိ႔အစိုးရ အလြန္အတုယူသင့္ေသာ ပါကစၥတန္အစုိးရမွ ထိုအမ်ိဳးသၼီးကုိ ရူပီးေငြ တစ္သန္းတိတိ ဂုဏ္ျပဳခ်ီးျမွင့္လိုက္တယ္ဆုိပဲ" ထုိသတင္းကို ဖတ္မိေတာ့ ထိုေပးဆပ္ေသာ အမ်ိဳးသၼီး အတြက္ ထပ္တူ ထပ္မွ် ဂုဏ္ယူ ၀မ္းေျမာက္မိသလို၊တဘက္ကလဲ မိမိနိုင္ငံအတြင္းက ေပးဆပ္ေနၾကသူမ်ားကုိလဲ မိမိတ ို႔အစုိးရက ပါကစၥတန္အစုိးရရဲ့ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္က ထိုေက်ာမဲြျပည္သူေတြအတြက္ မားမားမတ္မတ္ရပ္ကာ ေပးဆပ္ေနသူ ထိုအမ်ိဳးသၼီးကို ခ်ီးျမွင့္ေထာက္ခံခဲ့သလိုမ်ိဳး ဘယ္အခ်ိန္မ်ားၾကမွ ျဖစ္လာေလမလဲဆိုတာကုိ ေတြးရင္း ေတြးရင္း ပါးျပင္ေပၚမွာ မ်က္ရည္စက္ေတြက ယီေလးခို ဒန္းစီးေနၾကေလရဲ့။ ၀မ္းသာေသာေၾကာင့္လား? ၀မ္းနည္းေသာေၾကာင့္လား? ဂုဏ္ျပဳခံရေသာ အမ်ိဳးသၼီးအတြက္က်တဲ့ မ်က္ရည္လား? ေျပာင္းလဲပါေတာ့မယ္ ေျပာေျပာေနတ ဲ့ကိုယ့္နုိင္ငံရဲ့ မေျပာင္းလဲနုိင္ေသးေသာ အေျပာင္းလဲမ်ားေၾကာင့္လား?စာရွဳသူေရာ မည္သို႔ ထင္ျမင္မိပါသနည္း?။.......။
ေမးခြန္းတြက ေမးဖို႔ရာ လိုအပ္လာျပန္ေခ်ျပီ၊မိမိျပည္သူ၊ျပည္သားမ်ား ေကာင္းမြန္ အဆင္ေျပေနသည္ကို မျမင္ခ်င္၍ပင္ေလာ? ဦးေက်ာ္သူက ေရြးေကာက္ပဲြေတြမွာ ၀င္ျပိဳင္လာလွ်င္ အသာရသြားမွာကိုေၾကာက္ေန၍ေလာ?ထိုသို႔ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးလိုက္သျဖင့္ ဘယ္သူေတြ အက်ိဳးရွိျပီး၊ဘယ္သူေတြက နစ္နာသြားမည္ထင္ေနၾက၍နည္း? စာရွဳသူမ်ားေရာ ဘယ္လုိ ထင္ျမင္ ယူဆမိပါသနည္း? အမ်ားျပည္သူ ေကာင္းက်ိဳး လုပ္ေဆာင္ေပးေနတာပါလားဟု မသိ၍ကား လံုး၀ မျဖစ္နုိင္ဟု ယူဆမိပါသည္။ သို႔ေသာ္အေျဖေပးဘို႔ရာ၌ကား အာပတ္လြတ္ေအာင္ ဥာဏ္မမီဟုပင္ ေျပာခ်င္ပါေတာ့သည္။ ဦးေက်ာ္သူတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံကား ျပည္သူေတြကို အကူအညီေပးဘို႔ရာ၌ မည္သို႔ေသာ အခက္အခဲမ်ားရွိေနပါေစ၊ေ နာက္မဆုတ္တန္း ခရီးဆက္ေနသည္ မဟုတ္ပါေလာ? ကုိယ္တုိင္က သူတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံလို ေပးဆပ္ေနၾကသူမ်ား မဟုတ္ဘဲ။ အေျခေနအရ ယူငင္ေနသူပင္ျဖစ္လင့္ကစား မုဒိတာေတြပြါးေနေသာေၾကာင့္ ေငြမကုန္ဘဲ ပတၱာနုေမာဒန ကုသိုလ္စိတ္ေတြ ျဖစ္ေနမိသည္ဆုိတာကေတာ့ အခိုင္အမာေျပာရဲပါသည္။ဒါေပမယ့္ တေလာက သတင္းတစ္ပုဒ္ကို ဖတ္မိတဲ့အခါမေတာ့ ၀မ္းနည္းမိတာလား၊ မေက် မနပ္ ျဖစ္မိတာလား၊ ျမန္မာနုိင္ငံသားျဖစ္မိတာကိုပဲ ရွက္ရြံ`့ေနမိတာလား၊ စိတ္ထဲမွာ မတင္မက် ျဖစ္ေနမိတာေတာ့ အမွန္ပင္။ သတင္းက မြတ္ဆလင္အမ်ားစု ေနထိုင္တဲ့ ပါကစၥတန္ နုိင္ငံကပါ" လာဟုိးျပည္နယ္က ရူဘီနာကုရာရွီ အမည္ရွိ အမ်ိဳးသၼီးတစ္ဦးသည္ ဆင္းရဲသားကေလး(၁၈၀၀) အတြက္ စာသင္ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းကုိ ဖြင့္လွစ္ ေပးေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ေလ၏၊ ထိုသုိ႔ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္း ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ေသာ အမ်ိဳးသၼီးကုိ စာရွဳသူမ်ားအေနနဲ႔ အင္မတန္ခ်မ္းသာေသာ အမ်ိဳးသၼီးဟု ထင္ေနဖြယ္ရွိသည္၊ သို႔ေသာ္ ထုိအမ်ိဳးသၼီးသည္ သူမ်ားေတြ စြန္႔ပစ္ထားေသာ အမွဳိက္ပံုထဲမွ ေရာင္းလုိ႔ရမယ္ထင္တာ မွန္သမွ် အကုန္လုိက္ေကာက္ျပီး ေရာင္းခ်၍ ရေသာေငြမ်ားႏွင့္ တည္ေထာင္ ဖြင့္လွစ္ျခင္းျဖစ္ပါသတဲ့။ အဲဒီလို မိမိဘ၀တစ္ခုလံုးကို ဆင္းရဲသား ေက်ာမဲြမ်ား အတြက္ ေပးဆပ္ေနတဲ့ သူရဲ့သတင္းကို ဖတ္မိလွ်င္ ဖတ္မိခ်င္း နုိင္ငံပင္ျခားေနေစကာမူ၊ ဘာသာပင္ ျခားေနေစကာမူ ေက်ာခ်မ္းေနေအာင္ပင္ ၾကည္ညိဳ ေလးစားေနမိ ပါေတာ့၏။ စာရွဳသူမ်ားေရာ မည္သုိ`့ ခံစား နားလည္မိပါသနည္း? ထုိအမ်ိဳးသၼီး၏ လုပ္ရပ္မ်ားကုိ ပါကစၥတန္ အစိုးရ အရာရွိမ်ားက ေႏွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီးပစ္ပါသလား?သို႔မဟုတ္ဖမ္းဆီး အေရးယူပစ္ပါသလား? မိမိတုိ႔၏ ျပည္သူမ်ား ေကာင္းက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္ေနေသာ အမ်ိဳးသၼီး၏ လုပ္ငန္းျဖစ္ေသာ အမွဳိက္ေကာက္ျခင္း လုပ္ငန္းလိုင္စင္ကို သိမ္းဆည္းပစ္လုိက္ပါသလား? စာရွဳသူေရာ မည္သို႔ထင္ပါသနည္း? စာေရးသူ၏ ဆႏၵအမွန္ကို ေျပာရမည္ဆုိလွ်င္ ျဖစ္နုိင္မည္ဆုိပါက အစိုးရခ်င္း လဲလို႔ရလွ်င္ လဲပစ္လုိက္ခ်င္မိ္ ပါေတာ့သည္။ ထို ေက်ာမဲြမ်ား၏ ကယ္တင္ရွင္၊ နုိင္ငံႏွင့္ လူထုအတြက္ ေပးဆပ္ေနသူ ထိုအမ်ိဳးသၼီးအား ေထာင္မခ်တဲ့အျပင္၊ မေႏွာင့္ယွက္ မဖ်က္ဆီးတဲ့အျပင္၊ သူမ၏ အမွဳိက္ေကာက္ လုပ္ငန္းလိုင္စင္အား မသိမ္းဆည္းၾကတဲ့အျပင္၊ စာေရးသူတုိ႔အစိုးရ အလြန္အတုယူသင့္ေသာ ပါကစၥတန္အစုိးရမွ ထိုအမ်ိဳးသၼီးကုိ ရူပီးေငြ တစ္သန္းတိတိ ဂုဏ္ျပဳခ်ီးျမွင့္လိုက္တယ္ဆုိပဲ" ထုိသတင္းကို ဖတ္မိေတာ့ ထိုေပးဆပ္ေသာ အမ်ိဳးသၼီး အတြက္ ထပ္တူ ထပ္မွ် ဂုဏ္ယူ ၀မ္းေျမာက္မိသလို၊တဘက္ကလဲ မိမိနိုင္ငံအတြင္းက ေပးဆပ္ေနၾကသူမ်ားကုိလဲ မိမိတ ို႔အစုိးရက ပါကစၥတန္အစုိးရရဲ့ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္က ထိုေက်ာမဲြျပည္သူေတြအတြက္ မားမားမတ္မတ္ရပ္ကာ ေပးဆပ္ေနသူ ထိုအမ်ိဳးသၼီးကို ခ်ီးျမွင့္ေထာက္ခံခဲ့သလိုမ်ိဳး ဘယ္အခ်ိန္မ်ားၾကမွ ျဖစ္လာေလမလဲဆိုတာကုိ ေတြးရင္း ေတြးရင္း ပါးျပင္ေပၚမွာ မ်က္ရည္စက္ေတြက ယီေလးခို ဒန္းစီးေနၾကေလရဲ့။ ၀မ္းသာေသာေၾကာင့္လား? ၀မ္းနည္းေသာေၾကာင့္လား? ဂုဏ္ျပဳခံရေသာ အမ်ိဳးသၼီးအတြက္က်တဲ့ မ်က္ရည္လား? ေျပာင္းလဲပါေတာ့မယ္ ေျပာေျပာေနတ ဲ့ကိုယ့္နုိင္ငံရဲ့ မေျပာင္းလဲနုိင္ေသးေသာ အေျပာင္းလဲမ်ားေၾကာင့္လား?စာရွဳသူေရာ မည္သို႔ ထင္ျမင္မိပါသနည္း?။.......။
သုခီ ေဟာထ!
(ဆက္ရန္ရွိေသး၏)
